ไขข้อข้องใจเรื่อง ขมับตอบ ข้างแก้มตอบ?

หมอได้รวบรวมข้อมูลหลายๆอย่างเพื่อหาคำอธิบายที่ครอบคลุมปัญหาขมับตอบ ข้างแก้มตอบ ซึ่งอาจจะไม่ครบถ้วนทั้งหมด แต่หมอก็หวังว่าจะมีประโยชน์กับผู้อ่านบ้าง ซึ่งหมอขอสรุปแยกเป็นเรื่องๆดังนี้ครับ

1.ทำไมจัดฟันแล้วขมับตอบ ข้างแก้มตอบ?
ก่อนอื่นหมอต้องขอชี้แจงก่อนว่าไม่มีความรู้เรื่องการจัดฟันใดๆเลยนะครับ ซึ่งหมอจะอธิบายเกี่ยวกับเรื่องกล้ามเนื้อเป็นหลัก โดยกล้ามเนื้อที่สำคัญในการบดเคี้ยวอาหารได้แก่

- กล้ามเนื้อขมับ เทมโพราลิส (temporalis muscle) กล้ามเนื้อรูปพัดมัดนี้จะยึดเกาะบริเวณขมับทอดตัวลงไปหาส่วนปลายด้านหลังของขากรรไกรล่าง (coronoid process) ตามรูป เวลาบดเคี้ยวอาหารกล้ามเนื้อเทมโพลาลิสทำหน้าที่ดึงยกขากรรไกรล่างขึ้นและเฉียงไปด้านหลัง (backward)

- กล้ามเนื้อกราม แมสซีเตอร์ (masseter muscle) เป็นกล้ามเนื้อขนาดใหญ่ทอดตัวยึดเกาะระหว่างด้านข้างของกระดูขากรรไกรบน-ล่างและส่วนหลังของขากรรไกรล่าง (coronoid process) ตามรูป เวลาบดเคี้ยวอาหารกล้ามเนื้อแมสซีเตอร์จะทำหน้าที่ยกขากรรไกรล่างขึ้น

- กล้ามเนื้อเทอริกอยด์มัดใน(medial pterygoid muscle) เป็นกล้ามเนื้อที่ยึดเกาะอยู่ด้านในตำแหน่งตรงข้ามกับแมสซีเตอร์ เวลาบดเคี้ยวจะทำหน้าที่ยกขากรรไกรขึ้น

กล้ามเนื้อเทอริกอยด์มัดนอก (lateral pterygoid) เป็นกล้ามเนื้อที่ยึดจากกระดูดเทอริกอยด์ทอดตัวแนวนอนไปเกาะที่ส่วนหัวของกระดูกคอนดายส์ตามรูป เวลาบดเคี้ยวจะทำหน้าที่อ้าปากและยื่นขากรรไกรล่างไปด้านหน้า

ในระหว่างที่จัดฟันจะเกิดการเคลื่อนตัวของแนวฟันเพื่อจัดเรียงตัวใหม่ให้เหมาะสมและสวยงามในระหว่างนี้กล้ามเนื้อในการบดเคี้ยวจะไม่สามารถหดเกร็งตัวในการเคี้ยวอาหารได้อย่างเต็มที่ เมื่อกล้ามเนื้อไม่สามารถหดตัวได้เต็มที่เป็นระยะเวลานานๆก็จะทำให้ขนาดลีบเล็กลงตามมา จึงเกิดปัญหาขมับตอบซึ่งเกิดจากการลีบเล็กลงของกล้ามเนื้อขมับเทมโพลาริส และข้างแก้มตอบซึ่งเกิดจากการลีบเล็กลงของกล้ามเนื้อกรามแมสซีเตอร์ ลักษณะเช่นนี้นอกจากเกิดในคนที่กำลังจัดฟันแล้วยังสามารถเกิดได้ในคนที่ถอดฟันกรามออกหลายซี่ด้วยเช่นกัน เพราะจะทำให้ไม่เหลือฟันกรามในการบดเคี้ยวอาหาร ทำให้กล้ามเนื้อในการบดเคี้ยวค่อยๆลีบเล็กลงตามมาเช่นเดียวกัน
ปัญหาขมับตอบข้างแก้มตอบในคนที่จัดฟันจะค่อยๆดีขึ้นเมื่อการจัดฟันเสร็จสิ้น โดยกล้ามเนื้อในการบดเคี้ยวจะค่อยๆมีขนาดโตขึ้นๆแต่อาจจะต้องใช้เวลานานเป็นปีหรือหลายปีในบางคน ดังนั้นในทางความงามจึงนิยมฉีดเติมเต็มขมับตอบและข้างแก้มตอบด้วยฟิลเลอร์เพื่อให้รูปหน้าได้สัดส่วนสวยงามมากยิ่งขึ้น ซึ่งหากเลือกชนิดของฟิลเลอร์และความเข้มข้นที่เหมาะสมจะสามารถอยู่ได้นาน 1-3 ปี

2.ทำไมเมื่อเราอายุมากขึ้นจึงเกิดขมับตอบและข้างแก้มตอบ?
ไขมันใต้ผิวหนังบริเวณใบหน้าของเราจะมีส่วนที่อยู่ตื้น (superficial fat)และส่วนที่อยู่ลึก (deep fat) เมื่อเราอายุมากขึ้นชั้นไขมันใต้ผิวหนังส่วนที่อยู่ตื้นจะค่อยๆบางลง ซึ่งบริเวณขมับและข้างแก้มหน้าหูเป็นส่วนที่มีไขมันชนิดนี้อยู่เท่านั้น ทำให้บริเวณขมับและข้างแก้มหน้าหูจะค่อยๆยุบตัวและตอบลงเมื่ออายุมากขึ้น ในขณะที่ไขมันใต้ผิวหนังส่วนที่อยู่ลึกจะเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆซึ่งไขมันชนิดนี้จะพบได้ที่เหนือร่องแก้มและด้านข้างคาง จึงพบว่ามีชั้นไขมันหนานูนเป็นสันเหนือร่องแก้มทำให้มองเห็นร่องแก้มที่ลึกมากขึ้น และมีไขมันพอกพูนบริเวณแก้มด้านข้างคางมองเห็นเป็นแก้มหย่อนคล้อยตามมา

ขอขอบคุณรูปภาพจากเว็บไซต์ : wikimedia และ is.wayne.edu

หากสนใจปรึกษาหรือรับแนวทางการรักษาสามารถสอบถามหมอได้ทุกช่องทางตามความสะดวกครับ


**  รักษ์-คุณคลินิก **
- สาขาโลตัส ทาวน์อินทาวน์ โทร.02-9346185,0863551067
Website : www.rukkhunclinic.com
Fanpage : www.facebook.com/rukkhunclinic
Google Plus : plus.google.com/+ธนิตศักดิ์วิบูลกุลเศรษฐ์
LINE ID : @rukkhunclinic